ความเป็นมา

วิทยาลัยชุมชนมุกดาหารเป็นสถาบันการศึกษาในสังกัด กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์วิจัยและนวัตกรรม มีหน้าที่ให้ความรู้ และพัฒนาต่อยอดความรู้ให้กับคนในชุมชน โดยจัดการศึกษาขึ้นตามความต้องการของคนในชุมชน และเพื่อให้ตอบสนอง ต่อนโยบายของรัฐบาล ด้านการศึกษาและเรียนรู้ การทำนุบำรุงศาสนา ศิลปะและวัฒนธรรม อนุรักษ์ฟื้นฟูและเผยแพร่มรดกทางวัฒนธรรมภาษาไทย และ ภาษาถิ่น ภูมิปัญญาท้องถิ่น รวมทั้งความหลากหลายของ ศิลปวัฒนธรรมไทย เพื่อการเรียนรู้สร้างความภาคภูมิใจในประวัติศาสตร์และความเป็นไทย นำไปสู่การสร้างความสัมพันธ์อันดีในระดับประชาชน ระดับภูมิภาค ระดับชาติ และระดับนานาชาติ ตลอดจนเพิ่มมูลค่าทางเศรษฐกิจให้แก่ประเทศ เกิดความมั่นคงอย่างยั่งยืน

ในปีงบประมาณ 2563 ชุมชนบ้านนาโสก ตำบลนาโสก อำเภอเมืองมุกดาหาร จังหวัดมุกดาหาร เป็นอีกหนึ่งหมู่บ้านที่วิทยาลัยชุมชนมุกดาหาร ได้เข้ามามีบทบาทในการจัดฝึกอบรมการทอผ้าพื้นถิ่น คือ สไบขิดฝ้าย ลายหมากหวาย ซึ่งผู้เฒ่าผู้แก่บ้านนาโสกเล่าต่อ ๆ กันมาว่า ผ้าทอสไบลาย “หมากหวาย” เป็นที่นิยมใช้สืบทอดกันมาตั้งแต่ยังเป็นเด็ก โดยส่วนใหญ่จะใช้สวมใส่ไปวัด ไปงานมงคล งานพิธีการสำคัญต่างๆ ซึ่งชาวนาโสกมีความเชื่อว่าการสวมใส่สไบลายหมากหวายนี้ จะแสดงถึงความรักความสามัคคีที่มีอยู่ในชุมชนบ้านนาโสก เปรียบเสมือนสายสิญจน์ที่ใช้คล้องพันรอบกาย หากได้สวมใส่ไปร่วมงานพิธีสำคัญต่าง ๆ แล้วจะทำให้อยู่เย็นเป็นสุข เสริมดวงชะตาและเป็นสิริมงคลในชีวิตอีกด้วย

ปีงบประมาณ 2564 มีการดำเนินโครงการอย่างต่อเนื่องเพื่อความยั่งยืน ของโครงการการจัดการความรู้ผ้าทอมือพื้น เมืองจังหวัดมุกดาหารเพื่อความยั่งยืนใน ชุมชนโดยจะมีการส่งเสริมและพัฒนาลวดใดที่ มีเอกลักษณ์ที่มีอยู่ในชุมชนโดยจะมีการนำ เอาผ้าฝ้ายตะลุงมามัดหมี่และย้อมครามถัก ทอเป็นลวดลายที่มีเอกลักษณ์คือลายหน้า เครือดาวเราจะพาทุกท่านมาดูวิธีดำเนินงาน ของโครงการของทางวิทยาลัยชุมชนมุกดาหาร ร่วมกับชุมชนบ้านนาโสกไปชมกันเลยค่ะ ผล การดำเนินงานจัดให้มีการประชุมกลุ่มผู้ทอ ผ้าเพื่อค้นหาลัยอัตลักษณ์ประจำถิ่นโดย ให้ทุกคนนำผ้าต่างๆตั้งแต่อดีตจนถึง ปัจจุบันที่ได้ทอนสืบต่อกันมาอย่างยาวนาน มาให้ทุกคนได้พิจารณาคัดเลือกและได้ร่วม โหวตลวดลายที่จะนำมาเป็นลายอัตลักษณ์และ ตั้งชื่อลายผ้าดังกล่าวพร้อมกับให้ความ หมายประกอบลายผ้าซึ่งในที่ได้ คือ ลายนาคเครือดาว

ผ้าฝ้ายตะหลุงทอมือ-ถิ่นภูไท

ความโดดเด่นผ้าทอมือ ภูไทนาโสก คือ การผลิตผ้าทอมือจากฝ้ายธรรมชาติ มีทั้งฝ้ายสีขาวและฝ้ายสีน้ำตาลตุ่น ๆ ซึ่งมีชื่อเรียกว่า “ตะหลุง” ในภาษาภูไท หมายถึง “ค่าง” ซึ่งเป็นสัตว์ตระกูลเดียวกับลิง ค่างจะมีขนสีน้ำตาลแกมเทาเหมือนสีของฝ้ายซึ่งเป็นสีที่มีเอกลักษณ ์ โดยไม่ต้องผ่านกระบวนการย้อมสี ชาวภูไทจึงเรียกว่า “ฝ้ายตะหลุง”

สืบสาน ศิลปะ หัตถศิลป์ ถิ่นภูไทนาโสก